هاتف

کلا دوست نداشتم که در هیچ یک از سرویس‌های داخلی ایرانی عضو شوم . از روبیکایش بگیرید تا آی‌گپ . اما سایت بیان را به این دلیل که یک سرویس وبلاگ‌نویسی است و می‌شود از آن به سادگی استفاده کرد و همچنین شبکه کلوب که یک شبکه اجتماعی قدیمی بود را بلامانع می‌دانستم .

تصمیم به عضویت در شبکه اجتماعی کلوب گرفتم و عضو هم شدم . منتها درست سه روز بعد با این صفحه روبرو شدم :))) خیلی خنده داره که من عضو یک سرویس میشم و سه روز بعد بسته میشه . انقدر ساده . اینطور که معلومه ظاهرا شرکت آپارات کلوب رو به یک شخص حقیقی فروخته به قیمت بسیار پایین و این سرویس‌ها مثل میهن بلاگ کلا بسته شده اند.

حالا بشنویم از پرشین‌بلاگ که ناگهان از صحنه روزگار ناپدید شده. فکر می‌کنم الان منبع درآمد خوبی برای من باشه که از کاربران یک سایت ماهانه بگیرم که توشون عضو نشم . چون بشم همانا و بسته شدن همانا. امیدوارم که این بلا سر بلاگ بیان نیاد . نمی‌خواستم چنین پستی بزنم چون به طول کامل توی ویرگولم پست زدم و فکر می‌کنم کافی باشه ولی می‌خواستم خبر دیگری رو بدم گفتم به این موضوعات هم اشاره کنم .

امروز کمی به لحاظ فنی سرور رو درست کردم . و یک خبر اینکه شما تا الان این وبلاگ رو با آدرس hat3f.blog.ir می‌تونستید باز کنید . ولی از این ببعد به علاوه این آدرس که آدرس اصلی وبلاگ من است می‌تونید وبلاگم رو با آدرس blog.hatefix.ir هم باز کنید . یعنی این وبلاگ یک دامنه هم داره که به جز اون آدرس می‌تونین با این آدرس هم بازش کنید . حالا از من می‌پرسید چرا چنین کاری رو انجام دادم.

از اونجایی که اعتمادی به سرویس‌های وبلاگ‌نویسی نیست و ممکنه هر مشکلی برای هر سیستم وبلاگ‌نویسی پیش بیاد . اگر تنها و تنها به آدرس‌های بیانمون اکتفا کنیم ، اگر داستانی برای بیان هم پیش بیاد اون وقت دوستانمون که وبلاگمون رو می‌خونن می‌تونن با آدرس پشتیبان‌مون وبلاگمون رو بالا بیارن . یعنی اگر وبلاگ من از hat3f.blog.ir در دسترس نبود ، قطعا از آدرس blog.hatefix.ir تحت هر شرایطی در دسترس خواهد بود و از این نظر نگرانی‌ای وجود نداره . پس یادتون نره این آدرس . اگر شما هم دوست دارید از این چیزها داشته باشید که دوستاتون شما رو گم نکنن می‌تونین توی سایت من یه صفحه برا خودتون بسازید که اگر دوستانتون شما رو پیدا نکردن ، با سرچ آدرستون توی سایت من آدرس جدیدتون رو پیدا کنن . هرکسی خواست حتما بهم بگه خوشحال میشم از امکاناتی که در اختیارم هست در راستای یک کار خوب آزاد عمومی استفاده کنم . اگر درخواست‌ها زیاد بود هم که می‌تونم یک سرور بالا بیارم و داخلش ساب‌دامین بدم که اون سابدامین‌ها رو به وبلاگ‌هاتون متصل کنین . اگر دوست داشتید . اینطوری به هیچ عنوان آدرس شما از بین نمی‌ره . اگر وبلاگتون رو مثلا با آدرس sara.hatefix.ir داشته باشید و مثلا آدرس وبلاگتون هم sara.blog.irبوده ، اگر زمانی بلاگ بیان از دسترس خارج شد، به سادگی می‌توانید آدرس sara.hatefix.ir رو منتقل کنید به سیستم وبلاگی که خودتون دوست دارید و دوستانتون با بازکردن این آدرس اگر قدیم وبلاگ sara.blog.ir رو می‌دیدند اکنون به آدرس جدید شما منتقل شن و شما رو گم نکنن . اگر تعداد زیاد باشه که اصلا یک دامین جدید برای این کار می‌سازم که مناسب باشه و شما بتونید توش سابدامین داشته باشید .

خلاصه اینکه وبلاگ من هم با دو دامنه در دسترس خواهد بود :)

در گذشته ، کتاب‌ها و آثار به صورت محدود ساخته و به فروش می‌رسیدند. اما پس از آمدن امکان نشر و دستگاه‌هایی که می‌توانست به صورت گسترده از یک اثر کپی بگیرد زمان آن رسید تا حقوق ناشرها حفظ شود و هرکسی نتواند اثر شخص دیگری را دریافت و با کپی ، خودش سود بزرگی به جیب بزند. از طرفی سرقت آثار ادبی نیز مرسوم نبود. . برای همین داستان کپی رایت (حق نشر) شروع شد . اما اکنون که دستگاه‌های چاپ به حد قابل قبولی پیشرفت کردند و عصر دیجیتال نیز آغاز شده و به سادگی شما می‌توانید آثار دیجیتال رو کپی کنید ، پس قوانین سفت و سخت‌تری برایش تدوین شد .

یک قانون بزرگ جهانی برای کپی رایت وجود ندارد. وما دو کنسرسیوم بین‌المللی هستن که به صورت معاهدات از کشورهای عضو می‌خوان که قوانینی رو تصویب کنند که این حقوق رعایت بشه. کلا دو کنوانسیون برای این مساله وجود داره که یکیشون کنوانسیون برن و دیگری کنوانسیون جهانی نشر یا همون قراداد ژنو عه که ایران عقب مونده و مزخرفمون متاسفانه در هیچ‌کدوم از این‌ها عضو نیست! درسته که داخل ایران قواینی برای حق نشر وضع شده و در دادگاه‌های کشور قابل پیگیریه ، اما این قوانین تنها شامل آثار ((( داخلی ))) !‌ تاکید می‌کنم آثار ((داخلی)) است و شامل آثار خارجی نمی‌شود . (مثل خیلی از کتاب‌ها که در ایران ترجمه شدند ولی هیچ جق نشری به نویسنده پرداخت نمی‌کنند) . شما به سادگی می‌توانید آثار خارجی‌ها رو بین و در ایران پخش کنید و ازش هم پول دربیارید. متاسفانه ایران جزو این دو کنوانسیون نیست و به عبارتی بهشت ان معنویه (جدای از بهشت ان اقتصادی)

حالا کاری با این داستان نداریم . می‌خوایم کلا فارسی صحبت کنیم .برای همین ما به Copy right میگیم حق نشر (و کلا با copy write) فرق دارد. قوانین سفت و سختی که باعث حفاظت معنوی آثار می‌شود . اگر یک اثری شامل حق نشر باشد یعنی که کلیه حقوقی که در ادامه به آنها اشاره می‌شود تنها و تنها در انحصار شخص تولیدکننده و یا تحت قراردادی در انحصار ناشر آن می‌باشد . تولید مجدد اثر ، خلق اثرات و کارهای مشتق شده (کارهای دیگر بر مبنای کار اصلی)، توزیع نسخه های کار با فروش، اجاره یا انتقال مالکیت دیگر، انجام کار به صورت عمومی، نمایش کار به صورت عمومی از مواردی است که این حقوق اثر را حفظ می‌کند. که مالک اثر نیز می‌تواند تحت قراداد‌های مختلف این حقوق را به دیگران اعطا نماید.

همین قانون به نوشته‌ها ، موسیقی ها ، آثار هنری دیگر و همچنین نرم‌افزارها و دیگر چیزها تعمیم داده شد. به طوری که حتی نرم‌افزارها هم شامل حق حق نشر می‌شدند .  این قوانین سفت و سخت بودند و اصولا هرکسی که دوست داشت آثار آزاد را تولید کند عملا تحت این قانون قرار می‌گرفت . تا اینکه دوستی اومد گفت چه کاریه . ما میایم یه چیزی به اسم کپی لفت درست می‌کنیم . چون right عملا هم به معنی حق و هم به معنی راست بود که کپی لفت (برعکس رایت) درست شد که تحت قوانینی اجازه می‌داد که افراد آثارشون رو منتشر کنند . کپی لفت توسط برنامه‌نویسان ایجاد شد برای اینکه بتوانند نرم افزاری که نوشتند را به سادگی در اختیار بقیه افراد قرار دهند و عملا همه باهم بتوانند به سادگی آن را توسعه دهند و بهتر کنند!‌ که بعد‌ها تبدیل به لایسنس GPL که درست کننده‌اش آقای استالمن افسانه‌ای بود شد . نرم افزار‌هایی که تحت این لیسانس منتشر می‌شوند شامل این آزادی‌ها خواهند بود :

آزادی صفر: کاربر باید اجازه داشته باشد نرم‌افزار را به هر منظوری که نیاز دارد اجرا کند.
آزادی یک: کاربر باید اجازه داشته باشد کد منبع (Source Code) نرم‌افزار را مطالعه کرده و مطابق با نیاز خود تغییر داده یا اصلاح کند، برای این منظور باید کد منبع به نحوی در اختیار کاربر قرار داده شود.
آزادی دو: کاربر باید اجازه داشته باشد با اهداف تجاری یا غیر تجاری، اقدام به بازنشر نرم‌افزار مورد استفاده خود کند.
آزادی سه: کاربر باید اجازه داشته باشد با اهداف تجاری یا غیرتجاری، نرم‌افزاری که کدهای منبع آن را تغییر داده یا اصلاح کرده را منتشر کند

دلیل ساختن این لایسنس این بود که اولا مثل کپی رایت سفت و سخت نباشه . بشه راحت و آزاد و رایگان باهاش کار کرد. اما اگر خیلی ول می‌کردنش هرکسی می‌تونست کار کسی دیگه رو به و بعد بفروشه. پس این آزادی ها رو گذاشتن که کسی سو استفاده نکنه. اگر هاتف یک نرم افزار تحت GPL منتشر کرد به رایگان ، علی می‌تونه نرم افزار هاتف و برداره کد‌هاش و کامپایل کنه و ممکنه امکاناتی هم توش بذاره ولی اون هم باید نرم افزارش رو GPL منتشر کنه. یا حداقل می‌تونه اون قسمتی که خودش طراحی کرده رو به فروش بگذاره ولی نمی‌تونه اون رو ببنده و یا از این آزادی‌ها عدول کنه. باید باز با GPL منتشر بشن .

که این خود باعث پیشرفت چشمگیر دنیای سیستم‌عامل‌ها و نرم افزارها شد . و درنهایت افرادی که خیلی دیگه فیلسوف بودن و از دنیا بریده بودن تصمیم گرفتند چیزی رو به اسم Public Domain به وجود بیارن که تمامی این محدودیت‌ها رو از بین می‌برد. وقتی اثر و یا نرم افزاری تحت لیسانس PD منتشر شد یعنی که ناشر و یا سازنده اون تمامی حق و حقوق رو از خودش سلب کرده و افراد می‌تونن با اون اثر هرکاری دلشون خواست کنند .می‌تونن رایتش کنن رو سی دی و بفروشن و هزار تومنم به سازنده اثر پول ندن.

این قوانین برای نرم افزار بیشتر صدق می‌کرد. اما دنیای هنر و ادبیات و غیره که هنرمندانش مشغول تولید آثار بودند ، نمی‌توانستند تحت لایسنس GPL فعالیت کنند . تا اینکه سازمان کریتیو کامنز به وجود اومد . یا همون CC خودمون که خیلی جاها دیدیمش . این سازمان یک سازمان بدون سوده که پروانه‌های مختلفی رو برای نشر تولید کرده است . این پروانه‌ها حالا بسیار ساده‌تر و قابل فهم‌تر از همون کپی رایت خودمونه . یعنی به کسی که از این پروانه‌ها استفاده می‌کنه اجازه می‌ده که قشنگ مشخص کنه که کدوم حق رو به بقیه افراد می‌ده و کدوم حق رو به بقیه افراد نمی‌ده . این یک قدم جلوتر از همون داستان کپی‌رایت خودمونه. یعنی شما با این اجازه نامه می‌تونین بگین که چه حق هایی پیش شما محفوظه و دیگر افراد و ناشران اون حق رو ندارند و چه حق هایی رو شما به اون‌ها می‌دین . این اجازه نامه‌ها متنوع هستند که به توضیح اونها خواهم پرداخت .

لایسنس‌های creative commons

کلا شش نوع لایسنس در CC وجود دارد :

CC - BY

این مجوز به استفاده کنندگان (ReUsers) این اجازه رو می‌ده که اثر رو در هر قالبی توزیع ، بازسازی، اقتباس در هر مدیومی کنند مادامی که اثر رو به خالقش نسبت بدند. یعنی مادامی که شما اثر رو به خالقش نسبت می‌دید می‌تونید این اثر رو پخش و توزیع کنید و یا بازسازی و اقتباس کنید. علامت آدمک(BY) که در مجوز نشان داده شده به این معنی است که باید به سازنده و خالق نسبت داده شود و همیشه روی آن نام سازنده ذکر شود . مجوز همچنین استفاده تجاری را نیز می‌دهد

CC - BY-SA

این مجوز به استفاده کنندگان (ReUsers) این اجازه رو می‌ده که اثر رو در هر قالبی توزیع ، بازسازی، اقتباس در هر مدیومی کنند مادامی که اثر رو به خالقش نسبت بدند. در کنار نسبت دادن به خالق اثر همچنین درصورت بازسازی ، اقتباس ، ترکیب مجدد و یا توزیع کنید شما باید اثر اصلاح شده و یا توزیع شده و یا ترکیب مجدد شده و یا اقتباس شده خودتون رو تحت شرایط یکسان مجوز بدید . علامت C برعکس (SA) به معنی این است که اثر توزیع شده و یا تولید شده و بایستی حتما تحت همین مجوز منتشر شوند و شما حق ندارید لایسنس اون رو تغییر بدید و تحت پروانه دیگه منتشر کنید! همچنین علامت آدمک(BY) که در مجوز نشان داده شده به این معنی است که باید به سازنده و خالق نسبت داده شود و همیشه روی آن نام سازنده ذکر شود . مجوز همچنین استفاده تجاری را نیز می‌دهد .

CC - BY-NC

این مجوز به استفاده کنندگان (ReUsers) این اجازه رو می‌ده که اثر رو در هر قالبی توزیع ، بازسازی، اقتباس در هر مدیومی کنند مادامی که اثر رو به خالقش نسبت بدند. در کنار نسبت دادن به خالق اثر شما حتما باید این اعمال را در شرایط غیر تجاری انجام دهید! یعنی شما به هیچ عنوان حق تجاری‌سازی و درآمد‌زایی از اثر را ندارید! یعنی بطور مثال اگر اثر یک تصویر بود ، شما حق ندارید از تصویر مورد نظر که تحت این پروانه منتشر شده در پروژه‌های تجاری که از آنها درآمد کسب می‌کنید استفاده کنید (بطور مثال استفاده از موسیقی‌هایی که با این پروانه ایجاد می‌شوند اما توسط تدوین‌گرها در ویدیوها قرارداده می‌شوند و برای ساخت ویدیو از کارفرما درآمد کسب می‌کنند ) . این پروانه انجام این کار را از استفاده کنندگانش سلب می‌کند.علامت آدمک(BY) که در مجوز نشان داده شده به این معنی است که باید به سازنده و خالق نسبت داده شود و همیشه روی آن نام سازنده ذکر شود . مجوز همچنین استفاده تجاری را نیز می‌دهد . علامت دلاری که روی آن خط خورده (NC) نیز به این معنی است تنها و تنها استفاده غیرتجازی از اثر اجازه داده شده است .

CC - BY-NC-SA

این مجوز به استفاده کنندگان (ReUsers) این اجازه رو می‌ده که اثر رو در هر قالبی توزیع ، بازسازی، اقتباس در هر مدیومی کنند مادامی که اثر رو به خالقش نسبت بدند. در کنار نسبت دادن به خالق اثر همچنین درصورت بازسازی ، اقتباس ، ترکیب مجدد و یا توزیع کنید شما باید اثر اصلاح شده و یا توزیع شده و یا ترکیب مجدد شده و یا اقتباس شده خودتون رو تحت شرایط یکسان مجوز بدید . همچنین شما حق استفاده از اثری که تحت این پروانه منتشر شده بصورت تجاری ندارید و تنها وتنها بایستی به صورت غیرتجاری استفاده شود علامت C برعکس (SA) به معنی این است که اثر توزیع شده و یا تولید شده و بایستی حتما تحت همین مجوز منتشر شوند و شما حق ندارید لایسنس اون رو تغییر بدید و تحت پروانه دیگه منتشر کنید! همچنین علامت آدمک(BY) که در مجوز نشان داده شده به این معنی است که باید به سازنده و خالق نسبت داده شود و همیشه روی آن نام سازنده ذکر شود . مجوز همچنین استفاده تجاری را نمی‌دهد . علامت دلاری که روی آن خط خورده (NC) نیز به این معنی است تنها و تنها استفاده غیرتجازی از اثر اجازه داده شده است .

CC - BY-ND

این مجوز به استفاده کنندگان (ReUsers) این اجازه رو می‌ده که اثر رو در هر قالبی توزیع و یا کپی در هر مدیومی کنند مادامی که اثر رو به خالقش نسبت بدند و دقیقا آن را به همان شکل منتشر کنند. تنها مجاز به کپی و توزیع اثر بصورت غیرتطبیغی هستید! علامت آدمک(BY) که در مجوز نشان داده شده به این معنی است که باید به سازنده و خالق نسبت داده شود و همیشه روی آن نام سازنده ذکر شود . علامت مساوی (ND) نیز یعنی هیچگونه مشتق و یا اقتباس از اثر مجاز نیست . همچنین آثار منتشر شده تحت این پروانه می‌توانند به صورت تجازی نیز استفاده شوند.

CC - BY-NC-ND

این مجوز به استفاده کنندگان (ReUsers) این اجازه رو می‌ده که اثر رو در هر قالبی توزیع و یا کپی در هر مدیومی کنند مادامی که اثر رو به خالقش نسبت بدند و دقیقا آن را به همان شکل منتشر کنند. تنها مجاز به کپی و توزیع اثر بصورت غیرتطبیغی هستید! همچنین شما حق استفاده از اثر بصورت تجاری نخواهید داشت! علامت آدمک(BY) که در مجوز نشان داده شده به این معنی است که باید به سازنده و خالق نسبت داده شود و همیشه روی آن نام سازنده ذکر شود . علامت مساوی (ND) نیز یعنی هیچگونه مشتق و یا اقتباس از اثر مجاز نیست. مجوز حق استفاده تجاری را نیز نمی‌دهد . علامت دلاری که روی آن خط خورده (NC) نیز به این معنی است تنها و تنها استفاده غیرتجازی از اثر اجازه داده شده است .

CC0

این مجوز ابزار وقف عمومی است که به سازندگان و خالقان اثر این اجازه را می‌دهد که کلیه حقوق نشر خود را رها کنند و آثار خود را به صورت کاملا آزاد و عمومی منتشر کنند . مجوز CC0 به استفاده کنندگان آن اجازه می‌دهد بدون هیچ شرطی اثر را در هر قالب و یا رسانه‌ای توزیع،ترکیب مجدد و یا کپی کنند .

حال با کریتیو کامنز به طور کلی آشنا شدید و وقتی در وبسایتی مشاهده می‌کنید که این وبسایت تحت پروانه کریتیوکامنز منتشر می‌شود ، دقیقا می‌دانید که هر پست کدام یک از مجوز‌ها را دارد . همچنین در یوتیوب نیز این امکان قرار داده شده و شما می‌توانید ویدیوهایتان را تحت این پروانه‌ها منتشر کنید.همچنین از امروز به بعد کلیه ویدیو‌ها ، پادکست‌ها و پست‌های بنده تحت همین پروانه منتشر خواهند شد. در صورتی که هیچ اشاره‌ای به پروانه نشده باشد ، پروانه عمومی که در گوشه وبلاگ موجود است شامل مطلب خواهد شد. در غیر این صورت در داخل پست نوع پروانه اثر ذکر خواهد شد .

همچنین برای مشاهده پروانه هاتف به این لینک مراجعه نمایید : پروانه متعلق به ویدیو‌ها و دیگر آثار هاتف

شما می‌توانید برای مطالب و محتوایی که تولید می‌کنید نیز از این پروانه‌ها استفاده کنید . همچنین این پروانه‌ها به صورت رایگان و ترجمه شده برای افرادی که انگلیسی بلد نیستند بزودی در وبسایت بنده قعال خواهد شد . در صورتی که نویسنده و یا خالق آثار هستید و نگرانی مبنی بر انگلیسی بودن پروانه‌های کریتیوکامنز دارید و نگرانید که ممکن است افرادی که زبان بلد نیستند متوجه مفاد پروانه نشوند ، بزودی در آدرس زیر ترجمه تمامی پروانه‌ها در اختیار دوستان قرار خواهد گرفت تا بتوانند از آن استفاده کنند.

cc.hatefix.ir